Generalnie wybierając kawę często możemy się spotkać z bliżej nieznanymi nam pojęciami. Zastanawiamy się wtedy, które z nich wpłyną na smak kawy i czy aby na pewno odpowiadają naszym gustom smakowym. Poza tym warto czasami podrążyć temat tego co pijemy.  Postaram się w skrócie wyjaśnić to co ważniejsze przy wyborze ziaren i co może pozwoli bliżej określić zależność pojęcie, a smak kawy. A zatem jak czytać etykiety na kawach ?

Etykiety na kawach – Stopień palenia

Proces palenia kawy wydobywa smak i aromat kawy, które są zawarte w ziarnach. Dlatego należy pamiętać, że zbyt ciemne palenie może przyćmić wszystkie jej walory, zaś zbyt słabe palenie nie uwydatni atutów ziarna. Oczywiście warto podkreślić, że najlepszym sposobem doboru stopnia palenia jest przede wszystkim samo ziarno, metoda przygotowania kawy na jaką się zdecydujemy i co najważniejsze nasze osobiste preferencje.

„Różnorodność koloru ziaren kawy”

– Jasne palenie określane także jako Light, City, Blonde czy Cynamonowe.
Stosowane jest dla uwydatnienia smaków owocowych i kwaskowych. Najczęściej polecane jest dla alternatywnych metod przygotowania kawy.
– Średnie palenie czyli Medium, Full City czy trochę Full City Plus.
Kawa palona w ten sposób jest bardzo zrównoważona, a wszystkie jej naturalne walory smakowe i aromaty nie są przytłoczone samympaleniem.   Podobnie jak palenie jest najczęściej wybierane dla kaw wysokogatunkowych i kaw z segmenty specialty.
– Ciemne palenie czyli Dark, popularnie zwane Vienna, French lub Italian.
Obecnie nie jest paleniem szeroko stosowanym ze względu na mocno gorzki smak i generalnie „zabija” to co w kawie najlepsze, czyli jej naturalnie  wspaniały smak.


„Wybrane stopnie palenia kawy”

Etykiety na kawach – Kraj pochodzenia i region

W przypadku kawy zarówno kraj jak i region mają ogromne znaczenie. Do zagadnienia trzeba podejść całościowo, ponieważ nie tylko środowisko wpływa na smak kawy, ale także ludzie ją produkujący i stopień ich wiedzy w odniesieniu do uprawy i przetwarzania surowca. Oczywiście podstawą determinującą smak kawy będzie położenie geograficzne plantacji ze względu na klimat, skład i rodzaj gleby, ilość opadów deszczu czy temperaturę.

Uprawa kawy w lesie tropikalnym”

Generalnie to właśnie region świata, gdzie kawa jest uprawiana wpływa na wydobycie konkretnych cech odmiany. Dlatego jeśli np. zasadzimy ten sam Bourbon w Rwandzie czy Salwadorze to jego smak będzie inny, chociażby ze względu na różnice w wysokościach upraw. Warto pamiętać, że nie ma właściwie lepszych i gorszych regionów. Po prostu ze względu na lokalizację wybiera się różne odmiany kawy, tak aby uzyskać jak najlepszy efekt smakowy w filiżance.

„Miejsca upraw kawy na świecie”

Etykiety na kawach – Metoda obróbki

Warto nadmienić, że kawa nie rodzi samych w sobie ziaren, a owoce, zwane wiśnią. Owoce z reguły mają czerwony kolor, a w ich środku ukryte są kawowe ziarenka. To właśnie w celu ich uzyskania stosowane są różne metody obróbki, a samo przetwarzanie owoców w celu usunięcia poszczególnych warstw wpływa na smak późniejszego naparu.

„Przetwarzanie kawy w Afryce”

– Obróbka mokra –  na początku oddziela się mechanicznie miąższ od ziaren. Kolejno ziarenka trafiają do specjalnych basenów, w których poddawane są określonej fermentacji, by usunąć resztki miąższu. Dalej kawa jest opłukiwana, a następnie poddawana procesowi suszenia. Dzięki tej metodzie kawa nie traci swoich  naturalnych walorów smakowych.

– Obróbka sucha – nie wymaga ona obróbka użycia wody, a po zbiorach owoce kawowca suszy się na słońcu. Z reguły wykorzystuje się do tego duże, betonowe przestrzenie, gdzie miąższ owoców kawy odpada od ziaren. Kolejno suszy się już same ziarenka w celu osiągnięcia pożądanego stopnia wilgotności. Kawy przetwarzane w ten sposób są słodko-owocowe.

– Obróbka honey oraz pulped natural – po zbiorach wiśnie kawowca są pozbawiane skórki a ziarno pozostaje wciąż pokryte miąższem. Następnie prowadzi się proces suszenia na słońcu. Dzięki temu bardzo duża ilość słodyczy z miąższu zostaje w samej kawie, co oczywiście przekłada się na końcowy smak gotowego naparu. Kawa w trakcie suszenie przypomina skąpane w miodzie ziarenka.

„Metoda obróbki typu Honey”

Bardziej szczegółowo o metodach obróbki kawy oraz ich dalszych klasyfikacjach można przeczytać tutaj.

Etykiety na kawach – Gatunek i odmiana

Przede wszystkim należy rozgraniczyć kawę Arabica od kawy Robusta. Arabica jest bardziej szlachetna z bogatym smakiem i aromatem. Robusta nie ma już tak szerokiego profilu smakowego, natomiast zawiera dwukrotnie więcej kofeiny.  Różnice w odniesieniu do Arabica a Robusta zostały dokładnie opisane tutaj.

„Kawa Arabica i Robusta z Indii”

Kolejno są poszczególne odmiany. Wśród najbardziej popularnych znajdziemy Bourbon, Caturra, Catuai, Maragogype, Pacamara czy Typica o czym więcej napisano tu.  Oczywiście  należy pamiętać, że możemy wypróbować np. Bourbona z Salwadoru z obróbki mokrej oraz naturalnego Bourbona  z Rwandy. Od nas zależy odkrywanie smaków i tego co przypadnie nam do gustu najbardziej. Każda kawa będzie się wyróżniać od innej. Zarówno ze względu na region pochodzenia, odmianę czy obróbkę.

„Wybrane odmiany”

Etykiety na kawach – Wysokość upraw

Na etykiecie znajduje się z reguły wysokość uprawy danej kawy. Ale po co? Często jest tak, że kawa im dłużej dojrzewa tym posiada ciekawszy, bardziej złożony i słodki profil smakowy. Trzeba jednak koniecznie wziąć pod uwagę, że nie zawsze ta sama wysokość w dwóch różnych regionach może dać się porównać. W końcu ta sama wysokość a Ameryce, a Afryce nie jest porównywalna co do wysokości temperatur tam panujących, a co za tym idzie dojrzewanie wiśni w czasie nie będzie podobne. Poza tym czasami kawy z niższych wysokości upraw mogą nas zaskoczyć swoim smakiem i aromatem. Każdy ma swój gust kawowy i o tam koniecznie trzeba pamiętać. O oznaczeniach względem wysokości upraw można przeczytać tu.

„Wysokość upraw a smak kawy”

Etykiety na kawach – Wyróżnienia i nagrody

Cup of Excellence jest nagrodą przyznawaną za jakość ziaren kawy.  Pomysł tego prestiżowego konkursu narodził się w 1999 roku, w celu poprawy zysków dla rolników produkujących kawę wysokiej jakości. Kawy z tym tytułem możemy spotkać w krajach: Brazylia, Gwatemala, Nikaragua, Salwador, Honduras, Kolumbia, Kostaryka, Rwanda, Burundi oraz Peru. 

SCAA Stowarzyszenie SCAA jest liderem z zakresu rozwoju i promocji kawy speciality, zrzeszając tym samym także palaczy ziarna kawowego jak i samych sprzedawców.  Organizacja ściśle określa standardy rynku speciality z uwzględnieniem jakości wody, samej kawy zielonej jak i cupping’u. W końcu nasza kawa staje się wyjątkowa już u plantatora, który niejednokrotnie od pokoleń doskonali swoje umiejętności w podnoszeniu jakości i standardów uprawianej kawy.

Trzeba pamiętać, że rolnicy z segmentu speciality nie są nastawieni na ilość zbiorów, a ich jakość. Klasyfikacji mogą zostać poddane wyłącznie kawy pozbawione defektów, uprawiane na odpowiednich wysokościach.W chwili obecnej kawy z segmentu Speciality cieszą się, również w Polsce coraz większym zainteresowaniem. Rynek kaw z tego segmentu stale poszerza swój asortyment, a kawosze mogą śmiało – za rozsądne pieniądze skosztować tych wyjątkowych przysmaków z różnych zakątków świata.

Data palenia

To co najważniejsze mi się nasuwa, to to, że to nie sama data palenia wpływa na smak i jakość kawy. Przede wszystkim należy odpowiednio dobrać stopień mielenia ziaren, odpowiednio zaparzyć, skosztować i dopiero wnioskować. Takim optymalnym czasem od palenia do zakupu wydaje mi się termin od 3 do 21 dni. Ale absolutnie nie skreśla to kaw nieco starszych. Poza tym ważny jest także sposób w jaki kawę przechowujemy w domu i to czy kupujemy ją ziarnistą czy mieloną. Oczywiście kawy mielone zdecydowanie szybciej będą traciły na swojej wartości, dlatego zachęcam do samodzielnego mielenia kawy w domu.